Kripto para ekosisteminde, merkeziyetsiz finans süreçleri yenilikçi finans yaklaşımlarının ortaya çıkmasını sağladı. Bunlardan biri de likidite havuzu tokenleri oldu. DeFi dünyasında, likidite havuzu swap işlemlerinin gerçekleşmesi için gerekli olan likiditeyi sağlar. Liquidity pool, yani LP tokenleri ise havuza likidite ekleyen yatırımcıların kazancı için kullanılır. Kripto paranın belli bir süreliğine kilitlenmesi sonucunda elde edilen stake kazancına benzer şekilde, likidite havuzu token’leri yatırım öncesinde ne kadar getiri elde edileceği bilinen token’lerdir.
Coin yatırımında birçok kişinin tercihi, Bitcoin’i BTCUSDT çiftinde alıp satmaktır. Bu anlamda BTC fiyatı anlık takip etmek avantajdır. Bitcoin nasıl alınır sorusuna yanıt olaraksa, dünyanın en düşük komisyonla kripto para alım satımına olanak tanıyan Kucoin akla geliyor. Peki LP token’ler nedir? Likidite madenciliği avantajlı mı?
Bu Yazımızda Neler Var:
Likidite ne demektir?
Finans piyasalarında likidite, herhangi bir varlığın sert fiyat değişiklikleri dahi olsa kolay bir şekilde alınıp satılabilmesidir. Örneğin Bitcoin veya Ethereum gibi işlem hacmi yüksek coinler likiditesi yüksek kripto paralardır. Ancak çok düşük işlem hacmi olan yeni token’lerden bazılarının likidite seviyesi düşük olabilir. Bitcoin gibi majör coinleri, Kucoin ve yüzlerce borsada alıp satmak mümkündür, üstelik sert alışlarda dahi piyasa stabildir. Fakat yeni coin’ler için likidite oranı önemlidir. Özellikle tek bir borsada listelenmiş coin’lerde likidite havuzları önemli role sahiptir. LP modeli yani likidite havuzu, bu problemin çözümünü sağlar. Yatırımcılar likidite havuzuna belli bir getiri oranı karşılığında yatırım yapar, böylece alım satım işlemlerinden getiri elde eder.
- Likidite havuzları, merkeziyetsiz borsaların bir özelliğidir. Pancakeswap veya TraderJoe gibi sitelerde emir defteri ya da piyasa yapıcı yoktur. Bu platformlar ve birçok girişim, otomatik piyasa yapıcı yani AMM olarak adlandırılır. AMM’ler, merkeziyetsiz borsalara likidite sağlar ve bu şekilde borsalarda alım satım işlemleri gerçekleştirilir. Likidite sadece borsalar için önemli avantaj sağlamaz. Farklı alanlarda da kullanım imkanları vardır. Örneğin aşağıdaki operasyonlarda LP tokenlerin kullanımı söz konusudur:
- DAO: Merkeziyetsiz otonom organizasyonlarda işlemlerin finansmanı, operasyonun giderlerinin karşılanması LP tokenler üzerinden gerçekleşir.
- Open lending protocols: Kredi protokolleri, defi protokolleri içinde teminatlı kredi verme imkanıyla öne çıktı. LP token sahipleri, kredi almak isteyen yatırımcılardan belli faiz oranında kâr alır.
- Bunun dışında merkeziyetsiz sigorta protokolleri ve merkeziyetsiz köprüler, LP tokenlerin kullanım alanıdır.
LP token nedir, ne işe yarar?
LP token nedir sorusunun yanıtı, bir yatırımcının likidite havuzuna koyduğu miktarı temsil denebilir. Örneğin, Ethereum/Bitcoin işlemlerinin yapıldığı bir havuzda, yatırımcının ETHBTC LP token’i olabilir. Yatırımcı, bunun için her iki coin’den uygun miktarda havuza yatırır. Bunun karşılığında, LP token yani likidite tokeni hakkı olur. LP token’lerin kullanıldığı birçok alan vardır. LP token nerede kullanılıyor yanıtlarından bazıları şu şekildedir:
Transfer kolaylığı: LP token çeşitleri, likidite havuzunda bulunan ve belli süreliğine kilitlenmiş token’leri simgeler. LP token’ler yatırımcıların cüzdanları arasında transfer edilebilir. Bununla birlikte, bazı durumlarda gerçek coin, token yerine LP token göndermek avantajlıdır.
- Yield farming: Likidite madenciliği veya yield farming, havuzlarda token stake etmek için kullanılıyor. Farming işlemi sayesinde kripto para üzerinden pasif gelir sağlamak mümkündür.
- Kredi kullanımı: LP tokenler teminat olarak gösterilerek merkeziyetiz kredi protokollerinden kredi alma şansınız vardır.
LP tokenlerin riskleri neler?
LP tokenler, merkeziyetsiz finans ekosistemini çeşitli risklere karşı koruyan önemli bir teknoloji barındırıyor. Bununla birlikte LP tokenlerin kendi içinde barındırdığı çeşitli riskler söz konusu olabilir. LP token’lerle ilgili risklerin en başında siber saldırı olasılığı geliyor. Zira, TVL yani toplam kilitli varlık miktarının artması DeFi dünyasında siber saldırganların etkinliğini artırdı. Ayrıca likidite havuzu token’leriyle ilgili diğer bir risk de, token’in değerinin çökmesidir. Bu durumda yatırımcıların elinde ilgili token’den olacağı için, risk durumu ortaya çıkar. Bu nedenle, LP token yatırımı yaptığınız projeyi her açıdan değerlendirmelisiniz.
Dünyanın en büyük likidite havuzları içinde Uniswap’taki DAI/USDC ve wETH/USDC havuzları yer alıyor. Öte yandan Pancakeswap ve TraderJoe’da da milyonlarca dolarlık likidite havuzları yer alıyor.
